10 Μαρτίου 2010

«Η Κάρλα είναι αναπτυξιακό ατού της Μαγνησίας»

Οι προστατευόμενες περιοχές δεν είναι μουσειακοί χώροι. Μέσα σε αυτές μπορούν να συνυπάρξουν δραστηριότητες και χρήσεις, οι οποίες είναι όμως συμβατές και κατατείνουν στην αειφορία του συστήματος. Με αυτή την έννοια η Κάρλα έχει τεράστιο αναπτυξιακό ενδιαφέρον, υπό το πρίσμα όμως της αειφόρου και αξιοβίωτης ανάπτυξης».
Αυτό επισημαίνει η νέα πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης της Κάρλας Ιφιγένεια Κάγκαλου στην πρώτη συνέντευξή της που παραχώρησε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ. Η Ιφιγένεια Κάγκαλου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Ιχθυοκομίας-Αλιείας του ΤΕΙ Ηπείρου στην Ηγουμενίτσα και έχει εκλεγεί στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Επίκουρος Καθηγήτρια.
Μέσα από τη συνέντευξή της στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ «ξεδιπλώνει» τις σκέψεις της για το φορέα διαχείρισης, αλλά και για τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει το επόμενο διάστημα, ώστε ο ρόλος του να είναι ανάλογος με το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Φορέων, επισημαίνει αδυναμίες και ελλείψεις και δηλώνει αποφασισμένη να παλέψει μαζί με όλα τα υπόλοιπα μέρη του Δ.Σ. ώστε να ανακτηθεί ο χαμένος πολύτιμος χρόνος.

Κυρία Καγκάλου, από τις αρχές του 2000 αρχίσαμε να μιλάμε έντονα για τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Οι περισσότεροι όμως δεν γνωρίζουν τι ακριβώς πρεσβεύουν οι φορείς διαχείρισης και το έργο που επιτελούν...
Είναι αλήθεια ότι οι Φ.Δ. εμφανίζονται στο πλαίσιο της Ελληνικής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στις αρχές του 2000. Η ίδρυση των φορέων διαχείρισης είναι κατά την γνώμη μου ένα ιδιαίτερα θετικό γεγονός στην κατεύθυνση της ολοκληρωμένης διαχείρισης ευαίσθητων οικοσυστημάτων που χρήζουν κανόνων προστασίας και διαχείρισης. Πέραν λοιπόν του γεγονότος ότι αποτελούν- πλέον- θεσμικά «εργαλεία» για την προστασία και διακυβέρνηση αυτών των περιοχών (του δικτύου Natura 2000), έχω την εντύπωση ότι πάντα αποτελούσαν και πάγιο αίτημα των τοπικών κοινωνιών, το οποίο εκφραζόταν ενδεχομένως με διαφορετικό τρόπο, διαφορετικές ονομασίες κ.λ.π. Βέβαια τα χρόνια πριν το 1999 απουσίαζε εκ μέρους της Πολιτείας το νομοθετικό πλαίσιο για τη σύσταση τέτοιου είδους φορέων οι οποίοι να έχουν σαφή θεσμική και νομική υπόσταση. Φαίνεται λοιπόν ότι υιοθετήθηκε το ενδιαφέρον των τοπικών κοινωνιών αλλά και η Ευρωπαϊκή κατεύθυνση όσον αφορά στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών και δημιουργήθηκε το 1999 το κατάλληλο νομικό πλαίσιο.

Οι Φ.Δ. από τη σύστασή τους δημιούργησαν ελπίδες και απαιτήσεις όμως για να ανταπεξέλθουν χρειάζονται και αυτοί φροντίδα και προστασία;
Εχετε απολύτως δίκιο, κ. Κυριαζή. Πάρα πολλές ελπίδες εναποτέθηκαν στους Φορείς Διαχείρισης, μάλλον πολύ περισσότερες απ’ ό,τι σχεδιάστηκε να επιφορτισθούν. Θέλω κατ’ αρχήν να κάνω σαφές ότι οι φορείς διαχείρισης είναι ΝΠΙΔ, εποπτεύονται από το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ και τωρινό ΠΕΚΑ και σε αυτούς ανατίθεται η διοίκηση και η διαχείριση αυτών των περιοχών. Οι φορείς διαχείρισης δεν έχουν εκτελεστική εξουσία, αλλά οφείλουν να υποδείξουν και να συνεργαστούν με τις αρμόδιες υπηρεσίες και άλλους φορείς για όλα όσα αφορούν την προστασία, διαχείριση και ανάδειξη των προστατευομένων περιοχών. Επίσης (και αυτό είναι αρκετά σημαντικό) υποχρεούνται να γνωμοδοτούν –εννοώ περιβαλλοντικά- για οποιαδήποτε δραστηριότητα ασκείται μέσα στην Προστατευόμενη Περιοχή. Ολες οι υπηρεσίες και φορείς που διαθέτουν εκτελεστική εξουσία, οφείλουν να συμβουλεύονται λοιπόν τον Φ.Δ.
Στην περίπτωση του Φορέα Διαχείρισης της Κάρλας... ο φορέας πέρασε δυστυχώς από σαράντα κύματα...
Είναι αλήθεια Κα Κυριαζή ότι, όταν μου ανατέθηκε η ευθύνη της Προεδρίας του Δ.Σ. του Φ.Δ. Κάρλας, τα συναισθήματα μου ήταν κάπως αντιφατικά. Από τη μια πλευρά η πρόκληση ήταν και είναι μεγάλη και προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από την εξελικτική διαδρομή αυτού του οικοσυστήματος και από την σπουδαιότητά του και από την άλλη πλευρά εξεπλάγην δυσάρεστα. Ο Φ.Δ. της Κάρλας παρά το γεγονός ότι τυπικά διανύει το 7ο έτος της ηλικίας του, ουσιαστικά βρίσκεται σε εμβρυικό στάδιο. Δεν μπορώ να το ερμηνεύσω, πιθανόν δεν ήταν προτεραιότητα, δεν μπορώ να γνωρίζω. Μαζί με αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν έχουν προχωρήσει τα απολύτως απαραίτητα νομικά κείμενα που οφείλει να έχει στα χέρια του ο Φ.Δ για να ασκήσει διαχείριση και εννοώ την ΚΥΑ της Προστατευόμενης Περιοχής και το Σχέδιο Διαχείρισης. Επειδή -θα μου επιτρέψετε να το πω- έχω την εμπειρία των Φ.Δ. σχεδόν από την γέννησή τους, σας διαβεβαιώ ότι ο Φ.Δ. Κάρλας είναι έξι χρόνια πίσω από τους υπόλοιπους Φ.Δ. εκτός φυσικά από τους τελείως νεοσυσταθέντες ( μέσα στο 2009).
Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι τα … σαράντα κύματα είναι μπροστά μας… Όμως εδώ οφείλω να δηλώσω ότι το τελευταίο τρίμηνο της προηγούμενης διοίκησης έγιναν πραγματικά βήματα για την οργάνωση του Φ.Δ., συνεδρίασε το Δ.Σ, ελήφθησαν κάποιες αποφάσεις, όντως έγινε η προσπάθεια που μπορούσε να γίνει σε ένα περιορισμένο χρονικά διάστημα.
Το μεγάλο έργο της Κάρλας εκτός από περιβαλλοντικό έχει και καθαρά αναπτυξιακό χαρακτήρα. Πώς εκτιμάτε εσείς προσωπικά ότι μπορεί να αποτυπωθεί καλύτερα αυτή η αναπτυξιακή διάσταση του έργου και προς ποια κατεύθυνση πιστεύετε ότι θα υπάρξουν μεγαλύτερα οφέλη;
Κα Κυριαζή, όλα τα περιβαλλοντικά έργα οφείλουν να ταυτίζονται κατ’ αρχήν με την προστασία των αντίστοιχων περιοχών ιδιαίτερα δε περιοχών όπως η Κάρλα, το Μαυροβούνι και η ευρύτερη περιοχή, οι οποίες έχουν επιλεγεί εξ αιτίας των σπάνιων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας. Εξ αιτίας των παραπάνω και μόνον, έχει ενταχθεί ολόκληρη η περιοχή στις ευρωπαϊκές περιοχές που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας. Ασφαλώς όμως οι Προστατευόμενες Περιοχές δεν είναι μουσειακοί χώροι. Μέσα σε αυτές μπορούν να συνυπάρξουν δραστηριότητες και χρήσεις οι οποίες είναι όμως συμβατές και κατατείνουν στην αειφορία του συστήματος. Με αυτή την έννοια, λοιπόν ασφαλώς η Κάρλα έχει τεράστιο αναπτυξιακό ενδιαφέρον, υπό το πρίσμα όμως της αειφόρου και αξιοβίωτης ανάπτυξης. Το μεγαλύτερο όφελος των έργων της Κάρλας είναι η ίδια η Κάρλα, είναι η επανασύστασή της –σε ένα νέο status βέβαια- είναι η αποκατάσταση του οικοσυστήματος. Μετά κρίνω ότι είναι τα κοινωνικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες, και ιδιαίτερα για τα παιδιά που θα εισπράξουν τα περιβαλλοντικά οφέλη από ένα λιμναίο οικοσύστημα και μετά έρχονται και τα οικονομικά οφέλη που σχετίζονται με την ανάδειξη της περιοχής, με εναλλακτικές μορφές τουρισμού, με την εξοικονόμηση υδάτινων πόρων, με εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών κ.λ.π. Ασφαλώς υπάρχουν και δραστηριότητες οι οποίες δεν είναι καθόλου συμβατές με τις βασικές αρχές και αξίες της διαφύλαξης του οικοσυστήματος και αυτές είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσουμε να τις αποτρέψουμε. Επίσης υπάρχουν άλλες των οποίων η ένταση θα πρέπει να «ξαναρυθμιστεί» και αυτό οφείλουμε να πράξουμε. Σε όλα αυτά θα είμαστε απολύτως ειλικρινείς και θα επιδιώξουμε την συμμαχία με όλους τους φορείς, τις ΜΚΟ της περιοχής αλλά και ευρύτερα, με όλους όσους στοχεύουν στην αποκατάσταση και προστασία της Κάρλας.
Ποιες κατά την γνώμη σας είναι οι προτεραιότητες πάνω στις οποίες πρέπει άμεσα να “δουλέψει” το νέο διοικητικό συμβούλιο;
Κατ’ αρχήν θέλω να υπογραμμίσω ότι αισθάνομαι ευτυχής που περιβάλλομαι από το συγκεκριμένο Δ.Σ. Όλα τα μέλη είναι καταξιωμένοι εκπρόσωποι των φορέων που συμμετέχουν, με μεγάλη εμπειρία και γνώση, αλλά αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι πραγματικά είναι εκεί (εννοώ στο Δ.Σ.) από πραγματική επιλογή τους. Το διαπίστωσα στην πρώτη συνεδρίαση του Δ.Σ. αλλά και στις συνεχείς επαφές που έχουμε πλέον. Βασικές προτεραιότητες του Δ.Σ. -όπως εξάλλου διατυπώθηκαν- είναι κατ’αρχήν η λειτουργική οργάνωση και η στελέχωση του Φ.Δ., οι δράσεις παρακολούθησης, εποπτείας και προστασίας της Προστατευόμενης Περιοχής και στην πρώτη γραμμή ιεραρχείται επίσης η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών. Το τελευταίο το θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό, γιατί πιστεύουμε ότι η αποτελεσματική διαχείριση μια περιοχής προϋποθέτει την ευρύτατη κοινωνική συναίνεση και την συμμετοχή των πολιτών. Εχουμε κάποια σχέδια, αλλά δεν είναι του παρόντος να τα ανακοινώσουμε. Για να είμαι ειλικρινής, κ. Κυριαζή, προτιμώ να ανακοινώνονται τα σχέδιά μας μέσω της υλοποίησής τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου